Van Dale eindelijk in handen van Ronny Rutten

Voor het eerst in mijn lange scrabblecarrière mocht ik het geluk proeven om bij lottrekking aangeduid te worden als winnaar van de driedelige van Dale. Eén en ander overkwam mij tijdens de proclamatie van de uitslag na afloop van de interland. Gerechtigheid is eindelijk geschied, en dat verheugt mij. Ergens denk ik dat ook het door mij gewonnen naslagwerk tevreden is met zijn nieuwe eigenaar. De driedelige van Dale staat immers al jaren autoritair op zijn strepen. In het verleden heeft van Dale als meest volumineuze Nederlandse lexicon "zijn strepen verdiend", zoals men wel eens pleegt te zeggen van verdienstelijke personen. Toen ik de prijs overhandigd kreeg, moest ik onwillekeurig denken aan de affiniteit die mijn prijs moet gevoeld hebben met de polo die ik droeg, vol met strepen die de strepen van Van Dale extra onderstrepen.

Bij het verlaten van de zaal aan het Neptunusplein in Amersfoort viel mijn blik meteen op een grote marmeren stoel die in een parkje was opgesteld. Mensen kunnen er in plaatsnemen, en aan geïnteresseerde voorbijgangers een verhaal voorlezen. Tegen beter weten in ging ik op de stoel zitten, presenteerde het werk waaruit ik wou voorlezen, en wachtte op toehoorders, en wachtte..., en wachtte.... Toen ik mijn eigen kritische zin aansprak, zag ik in dat de enige samenhang in heel het dikke van Dale-verhaal gevormd werd door drie stevige boekenruggen die de pagina's op hun plaats houden. De meest diverse onderwerpen komen aan bod, doch de uitgever springt constant van de hak op de tak waardoor er van een verhaallijn geen sprake is.

En toch bewezen de boeken nog diezelfde dag hun nut. Op de terugweg naar het verre Tessenderlo lepelde het naslagwerk ons de verklaringen in van de moeilijke woorden die eerder op de dag tijdens het spel de revue gepasseerd waren:

• SMELTEN : (gezegd van een jachtvogel) zich ontlasten, afgaan
• SMELTNET : net om op smelt te vissen
• LARYNX : strottenhoofd
• BUMA : (scheldwoord) burgermannetje
• VIGGENEN : biggen werpen
• ARCUS : boog (m.n. als term in de goniometrie)
• HEEF : driehoekig schepnet aan een lange stok
• MASKE : afdruk van iemands gelaat
• BHANG : verdovende drank vervaardigd uit Indische hennep

Interessant om weten, nietwaar?